Η έννοια της «προσέγγισης βάσει ικανοτήτων» έγινε εξαιρετικά δημοφιλής στις αρχές της νέας χιλιετίας. Τώρα είναι ακριβώς αυτή η αρχή της οργάνωσης του εκπαιδευτικού συστήματος που έχει υιοθετηθεί σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν στη Συμφωνία της Μπολόνια. Ωστόσο, άρχισε να σχηματίζεται πολύ νωρίτερα, στα μέσα του περασμένου αιώνα.
Πριν από μερικές δεκαετίες, ένας απόφοιτος οποιουδήποτε ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έπρεπε να έχει μια αυστηρά καθορισμένη ποσότητα γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Αυτό που του έδωσε το πανεπιστήμιο αντιστοιχούσε πλήρως στα πρότυπα του χώρου εργασίας που έπρεπε να κατέχει ο απόφοιτος. Στις συνθήκες της σοβιετικής προγραμματισμένης οικονομίας, αυτή ήταν μια θετική εξέλιξη. Αλλά παρόμοιες αρχές τηρήθηκαν σε χώρες με σχέσεις αγοράς. Ως αποτέλεσμα, ένας νεαρός μηχανικός ή επιστήμονας με υψηλά προσόντα αποδείχθηκε απροετοίμαστος για αλλαγές στις οικονομικές συνθήκες. Η προσέγγιση βάσει ικανοτήτων διαμορφώθηκε σταδιακά και μάλλον αργά. Τα πρώτα βήματα μπορούν να θεωρηθούν η εκπαίδευση ειδικών με πολλές σχετικές ειδικότητες. Για να είναι ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας, ένας σύγχρονος ειδικός πρέπει να είναι σε θέση να επανεκπαιδεύει γρήγορα και να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Το εκπαιδευτικό πρότυπο πρέπει επίσης να αντιστοιχεί σε αυτά τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κατάστασης. Οι οικονομικές συνθήκες αλλάζουν κάπως ταχύτερα από το ανώτερο και ακόμη περισσότερο το γυμνάσιο, επομένως το κύριο καθήκον ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού ιδρύματος είναι να διδάξει πώς να μάθει. Ταυτόχρονα, δεν παρέχεται αυστηρά τυποποιημένη ποσότητα γνώσεων, αλλά αρμοδιότητες σε ορισμένους τομείς δραστηριότητας. Ο απόφοιτος προσαρμόζει τα προσόντα του στις απαιτήσεις ενός συγκεκριμένου εργασιακού χώρου μόνος του. Ο ίδιος αποφασίζει σε ποια περιοχή χρειάζεται βαθύτερη γνώση. Το εκπαιδευτικό ίδρυμα διαμορφώνει τις ικανότητες των μαθητών για μεμονωμένες μη τυποποιημένες λύσεις. Η προσέγγιση βάσει ικανοτήτων περιλαμβάνει όχι μόνο την εκπαίδευση, αλλά και την ανατροφή του ατόμου. Ο ειδικός πρέπει να γνωρίζει σε ποιες συνέπειες θα οδηγήσει η δράση του και πρέπει να είναι σε θέση να φέρει την ευθύνη για αυτές τις συνέπειες. Αυτό απαιτεί τη δυνατότητα γρήγορης εκτίμησης της κατάστασης και συνολικά. Όσον αφορά την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με μια προσέγγιση βασισμένη στις ικανότητες, σαφείς και συγκρίσιμες περιγραφές για το τι θα γνωρίζει και θα μπορεί να κάνει ένα άτομο μετά την ολοκλήρωση του εκπαιδευτικού μαθήματος είναι προεπιλεγμένο στο πρόγραμμα σπουδών. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει, με τη σειρά της, να συγκρίνει τα προγράμματα κατάρτισης που υιοθετούνται σε διαφορετικές χώρες. Αυτή η προσέγγιση έγινε η βάση της Συμφωνίας της Μπολόνια. Οι τυποποιημένες μέθοδοι αξιολόγησης ονομάζονται περιγραφείς. Τώρα χρησιμοποιούνται σε δευτεροβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η προσέγγιση βάσει ικανοτήτων διεισδύει σταδιακά στο σχολείο. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις διεπιστημονικές συνδέσεις, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοεκπαίδευσης, στον σχηματισμό λογικής σκέψης, που επιτρέπει στον μαθητή να αναζητά και να αξιολογεί ανεξάρτητα πληροφορίες. Αυτό το εκπαιδευτικό πρότυπο διασφαλίζει τη συνέχεια των διαφόρων επιπέδων εκπαίδευσης.
